3dfx.pl :: retro computers :: hardware pc :: Wentylatory PWM vs VCM - kompendium.

Rodzaje sterowania wentylatorami:

Starszy:

VCM - Voltage Controlled Modulation: wtyczka 3- pin

<brak linka>

Nowszy:

PWM - Pulse Width Modulation: wtyczka 4 - pin

<brak linka>

Pinouty:

<brak linka>

Podłączenie wentylatora 3 pin do gniazda w 4 pin w płycie zazwyczaj skutkuje jego pracą na 100% obrotów. Chyba, że płyta posiada sterowanie obrotami za pomocą napięcia.
Podłączenie wentylatora 4 pin do gniazda 3 pin na płycie może (wg opinii Callahana) mieć dwojaki efekt: albo wentylator pracuje na 100%, albo brak sygnału na 4 pinie spowoduje że nie wystartuje.

Zapraszam do korekty i uzupełniania.

Callahan napisał:
Quote:
Trzeba zwrócić uwagę, że oznakowanie kolorów i odpowiadających im funkcji jest bardzo mylące np kolory przewodów zasilających czerwony a żółty pomimo, że oba oznaczają zasilanie +12V
(wrzuciłem, żeby nie umknęło)

No dobra, a jak to działa na takich starych płytach jak Abit BP6 czy BX133-RAID? SpeedFan ma całą listę, gdzie są np. płyty na 440BX, w których podobno może zmienic obroty wiatraków:
<brak linka>
Te płyty mają zwykłę 3 pinowe "gniazdka". Na płycie jest Winbond 83782D, który, z tego co rozumiem, do kontroli używa sygnału PWM. Ktoś wie, jak to tam działa?

GL1zdA wrote on 04. May 2020 at 22:06:
No dobra, a jak to działa na takich starych płytach jak Abit BP6 czy BX133-RAID? SpeedFan ma całą listę, gdzie są np. płyty na 440BX, w których podobno może zmienic obroty wiatraków:
po pierwsze to musisz sprawdzic czy faktycznie dziala, bo moze dzialac bardzo roznie - powinno plynnie (proporcjonalnie), a moze dzialac np. tak ze po ustawieniu 20% wentylator troche zwolni, a przy 0% wylaczy sie,
moeze tez wcale nie reagowac

po drugie, realizowane jest zmina napiecia zasilania - w starych plytach masz przeciez gniazda 3pin, wiec PWM nie uswiadczysz

To PWM jest tam zdaje się zaszyte w płycie a nie w samym wentylatorze - stąd złacza 3-pin.
Zegar na NMOS powoduje, że PNP puszcza 12V na wentylator. Częstszy sygnał = częściej mamy 12V na wyjściu. Z tego co rozumiem to są 4 nastawy zależne od temp. na tych płytach.

Do kolorów kabelków bym tak bardzo nie przywiązywał się, ponieważ bywają różne... nawet pod ręką mam schładzacz 3 pinowy z kolorami czarny, czerwony niebieski.

Szczerze mówiąc nigdy jakoś głębiej nie wnikałem czy 3 pin poleci na złączu czystym PWM i odwrotnie... jak są złącza 3 pin to stosowałem wentylatory 3 pin, a gdzie 4 pin, wentylatory 4-ro pinowe PWM.

W starych płytach to tylko uświadczysz sterownie DC (VCM), płyty z PWM to dopiero P4. W wielu płytach było tak, że wentylator do CPU był 4-pin PWM, a reszta 3pin DC. Wiele potrafi też obsługiwać jednocześnie DC i PWM, ale to raczej nowocześniejsze konstrukcje. Niekiedy też jest tak, że trzeba ręcznie w BIOSie wymusić tryb pracy 3/4 pin aby kontrola wiatrakami działała prawidłowo.

314TeR wrote on 04. May 2020 at 23:15:
Do kolorów kabelków bym tak bardzo nie przywiązywał się, ponieważ bywają różne...

Albo...

Te to dla NINJA są robione...

Wentyl 3-pin zawsze poleci w gnieździe 4-pin, dlatego blokada jest przesunięta, na odwrót nie da rady. Niektóre zasilacze mają wyprowadzony przewód do pomiaru obrotów i są tylko dwa kable, miejsce na trzeci jest puste, można je podpiąć pod dowolne miejsce w płycie. Stare płyty prędkość obrotów kontrolują napięciem, dlatego są przejściówki 7V, 9V

MarianX wrote on 04. May 2020 at 23:30:
3-pin zawsze poleci w gnieździe 4-pin, dlatego blokada jest przesunięta, na odwrót nie da rady.
No nie wiem... Byleby na płycie nic nie blokowało miejsca obok 3-pinowego gniazda i spokojnie da się podłączyć 4-pinowy wentylator.

Edita:
AAAAAA... że wtyczkę nie da się podłączyć odwrotnie:

Jest jeszcze jedna ważna praktyczna różnica między sterowaniem DC a PWM. Przy dc całe obciążenie idzie przez układ sterujący na płycie. Bardzo często producent określa obciążalność gniazd na np 5W maks. Przy PWM nie ma tego problemu, ponieważ 12W może być podane bezpośrednio z linii zasilania zasilacza, a tylko sygnałem PWM steruje się obroty.

konku wrote on 04. May 2020 at 23:14:
To PWM jest tam zdaje się zaszyte w płycie a nie w samym wentylatorze - stąd złacza 3-pin.
Zegar na NMOS powoduje, że PNP puszcza 12V na wentylator. Częstszy sygnał = częściej mamy 12V na wyjściu. Z tego co rozumiem to są 4 nastawy zależne od temp. na tych płytach.
Dzięki, o to mi włąśnie chodziło.

Obroty stricte zależą od samego wentylatora. Ciekawe czy jak dać stałe +5V to pwm będzie działał, gdyby nie ruszył w gniazdku 3 pinowym?

konku wrote on 04. May 2020 at 23:51:
Edita:
AAAAAA... że wtyczkę nie da się podłączyć odwrotnie:
Nie o to mi chodziło. Złącza na płycie 4PIN mają blokadę przesuniętą w lewo i spokojnie można zapodać wentyl 3PIN. Bo młody komputerowiec może liczyć od lewej lub od prawej. Zapobiega to niewłaściwemu podłączeniu

Kiedyś przy jakimś OC sprawdzałem kilka wentyli 12V czy wystartują na baterii 9V, udało się tylko z jednym. W moim starym PC mam możliwość kontroli wentyla CPU wg progów temperatury: 75%, 50%, 25% i 12, 5%. Jakoś tak

@o fakt, taki błąd też byłby możliwy.

Robiłem kiedyś podobne eksperymenty z nastawami napięcia wentylatorów 12V (sztuki 3-pinowe, 120mm, 1200 - 1500 RPM) i wyszło mi, że minimalne napięcie potrzebne do startu to 7-8V. Mierzone panelem do sterowania wentylatorami. Poniżej napięcia 7V zdarzało się, że nie chciały ruszyć.